Op dinsdag 31 januari 2017 promoveert Frank Leusink aan de Universiteit van Utrecht.

Promotoren: P.J.  van Diest
R. Koole

Copromotoren: R.J.J. van Es
S.M. Willems

Genprofiel voorspelt uitzaaiing van mondkanker

Minder halsklier operaties noodzakelijk door verbeterde diagnostiek van uitzaaiingen naar de hals door genprofiel bij patiënten met mondkanker.

Mondkanker ontstaat vanuit de slijmvliezen van de mond en metastaseert bij voorkeur naar de regionale lymfeklieren in de hals. De  aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren van de hals is een belangrijke prognostische factor en bepalend voor de klinische behandeling.

De huidige diagnostiek en stadiëring van de hals gebeuren door middel van palpatie en beeldvorming, maar de nauwkeurigheid van deze technieken om kleine uitzaaiingen metastasen te detecteren is laag. In het algemeen is bij 30-40% van de patiënten reeds sprake van occulte (niet-detecteerbare) uitzaaiingen. Indien de hals van deze patiënten niet behandeld wordt, zullen deze zich ontwikkelen tot klinisch manifeste uitzaaiingen.

De keuze op dit moment is ofwel behandeling door middel van een selectief halskliertoilet ofwel zorgvuldige observatie gevolgd door behandeling van de hals zodra zich alsnog uitzaaiingen manifesteren. Kiest men voor de operatie dan ondergaat 60-70% van de patiënten deze operatie met alle bijbehorende risico’s (scheve lip, schouderklachten, pijn, litteken) voor niets omdat ze geen uitzaaiing hebben. Kiest men voor observatie dan lopen de 30-40% van de patiënten die wel een uitzaaiing in hun hals hebben risico op uitzaaiing naar bijvoorbeeld de longen en verslechtering van hun overlevingskans.

Deze onbevredigende therapeutische opties zijn reeds decennia onderwerp van discussie. Recente ontwikkelingen in de diagnostiek van de hals, waaronder het nieuwe genprofiel, moeten een meer gepersonaliseerde behandeling van de hals in de toekomst mogelijk maken.